Een transdisciplinair proces faciliteren: zo doe je dat

‘Besef dat we er alleen samen uitkomen’ – Valéry Bosch, projectmanager VanWaarde

Binnen een transdisciplinair proces vervullen facilitators een belangrijke rol: zij begeleiden het proces. Op steeds meer plekken wordt ervaren dat een goede facilitator essentieel is voor een succesvolle transdisciplinaire samenwerking. Deze facilitators bevinden zich onder verschillende noemers, bijvoorbeeld begeleider, makelaar of onderzoeker.

Facilitators hebben een aantal kenmerken. Ze zijn empathisch, analytisch en ervaren in het begeleiden van transdisciplinaire processen. Ze zijn inhoudelijk op de hoogte, weten goed om te gaan met verschillende doelgroepen, kunnen goed gesprekken leiden en hebben kennis van het veld waarin het probleem zich bevindt.

In de praktijkgids Transdisciplinair werken vind je een aantal facilitators die wij aanbevelen. Maar wat maakt deze rol zo belangrijk?

“Om vertrouwen te krijgen moet je als facilitator sensitief zijn voor wat er speelt, welke belangen voor wie meewegen en die op tafel krijgen. Je moet diplomatiek zijn en empathisch naar de verschillende perspectieven. Voor mij was meewerken in projecten, en expliciet maken dat we allemaal in dit leer en ontwikkelproces zitten. “ – Miriam Panning, PHd Transdisciplinair werken, Radboud Universiteit Nijmegen

De rol van facilitator vraagt dus om empathie. Het betekent doorvragen om de achterliggende belangen op tafel te krijgen. Het is dus belangrijk om kritisch en analytisch te zijn, maar vraagt ook omgang met groeps- en machtsdynamieken. Daarnaast is het belangrijk om de gedeelde motivatie voor ogen te houden en jezelf niet te verliezen in details. De facilitator houdt oog voor het grotere plaatje en zorgt tijdens het proces voor de nodige begeleiding.

“In het proces werken we echt als transitiemanagers. We proberen het complexe vraagstuk concreet te maken en handelingsperspectief te bieden.” –Valéry Bosch, projectmanager VanWaarde

Een mooie aanvulling vanuit het project Brede Proef Plaszakken, waar met verschillende partijen, waaronder het Ministerie van Infrastructuur en Waterstaat, gekeken is naar medicijnresten in het oppervlaktewater. Binnen dit project is een transdisciplinaire samenwerking met verschillende partijen in de keten tot stand gekomen, bijvoorbeeld met de zorg- en waterwereld. Vanuit de samenwerking zijn plaszakken ontworpen die worden meegegeven aan patiënten om te voorkomen dat medicijnresten in het oppervlaktewater terecht komen.

Brede Proef Plaszakken is een succesvol voorbeeld van de invulling van de rol van de facilitator. Het interview is onderaan de pagina te lezen.

Zie jij jezelf als facilitator? Gebruik dan de praktijkgids Transdisciplinair werken! In de gids vind je meer uitleg over de rol van facilitator en tips over hoe je deze rol kan invullen. Wij zijn erg benieuwd naar jouw ervaring, dus laat ons weten wat er werkt of wat je nog nodig hebt!

De praktijkgids transdisciplinair werken is ontwikkeld vanuit de Community Sociaal Circulair met ondersteuning van de Goldschmeding Foundation. Je vindt in de praktijkgids allerlei praktische tools en tips om een transdisciplinaire samenwerking succesvol te maken. De gids is erg bruikbaar voor iedereen die onderdeel is van een transdisciplinair proces.